Elvis
Presley...Dünya müziğini değiştiren adam...Sadece müziğiyle değil,
davranışıyla ve giyinişiyle popüler kültürü derinden etkileyen ve
20. yüzyılın en önemli kişilerinden biri olarak tarihe geçen
Elvis, günümüzde hala etkili olmaya devam ediyor. Dünyada 600
civarında fan kulüp, 1500 internet sitesi tamamen Elvis için
faaliyet gösteriyor. Müze haline getirilen evi Graceland,
yılda ortalama 700.000 ziyaretçiyi konuk ediyor. Plaklarının satış
rakamı 1.5 milyarı bulan, günümüzde çıkan bir albümü dünyada hala
1 numara olabilen Elvis’in nasıl bu kadar etkili olmayı
sürdürebildiğini insanlar araştırmaya devam ediyor.
Elvis, pek çok
yönüyle olduğu gibi elbette müzisyenliği açısından da incelenmesi
gereken bir kişiliktir. Elvis’in bu yönü, genelde ihmal edilmiş,
bazen küçümsenmiş, hatta O’nu eleştirmek ihtiyacında olanlar
tarafından kullanılmıştır. Kral, her zaman yanındaki müzisyenleri
övmüş ve onların ustalıklarını takdir etmiştir. Çok kaliteli
müzisyenlerle çalıştığı bir gerçektir. Özellikle yaptığı müzikte
lead gitaristlerinin önemli payları olmuştur. 50’li ve 60’lı
yıllarda çalıştığı Scotty Moore ve 1969-77 arasında
çalıştığı James Burton’ın hem stüdyo, hem de sahne
kayıtlarındaki katkısı yadsınamaz.
50’li ve 60’lı
yıllarda uzun süre kendisi ile çalışan davulcusu D.J. Fontana,
Elvis ile ilgili şunları söylemiştir: “Elvis, gitarda özellikle
blues tarzını gayet iyi çalardı. Bunun yanında piyano, davul, bas
vb. enstrümanların hepsinden anlar ve gerektiği kadar çalardı.
Şarkıda istediği şeyi o enstrümanı alıp gösterir ve esas çalacak
kişiye “böyle yapabilir misin?” derdi. Yani aslında tehlikeli
biriydi.”
Nitekim 1957
yılında “Jailhouse Rock” filminin şarkıları için yapılan stüdyo
kayıtlarında yaşanan ilginç bir olay bu durumu ifade etmektedir:
İddiaya göre, Elvis’in Sun Dönemi’nden o yana yanında olan ve
kontrabas çalan Bill Black, “Baby I Don’t Care”
isimli şarkının giriş bölümünü yeni enstrümanı Fender bas gitarda
istediği gibi çalamayınca biraz utanç biraz kızgınlık sonucu bas
gitarı atıp çıkar. Herkesin şaşkın bakışları arasında Elvis
–hiçbir şey olmamış gibi- bas gitarı yerden alır ve kendi çalar.
Yine 1969-77
yılları arasında çalıştığı davulcusu Ronnie Tutt, Elvis’in
mükemmel bir zamanlamaya sahip olduğunu ve bu açıdan isteseydi
büyük bir davulcu olabileceğini belirtmiştir.
ELVIS VE GİTAR
Gitar, Elvis’le en çok özdeşleşen enstrüman olarak sayılabilir. Dünya
çapında üne sahip olduğu 1956 yılında, O’nun yüzünden gitar satışlarının rekor
kırdığı belirtilir. Seneler sonra aynı durum bir kez de Beatles ile
yaşanmıştır. Kral’ın kullandığı markalar arasında Gibson ve Martin
önde gelmektedir.Elvis’in aslında gitar çalmayı pek bilmediği ve gitarı özellikle sahnede
bir aksesuar olarak taşıdığını iddia edenler ve hatta yazanlar olmuştur. Bu
doğru değildir. Özellikle Sun Dönemi’nde yaptığı hemen her şarkının kaydında
akustik gitarı duyulur. 70’li yıllardaki konserlerde gitarın önemli bir
aksesuar rolü üstlendiği gerçektir. Genellikle ilk 2-3 parçadan sonra Elvis’in
gitarı bıraktığı ve konsere öyle devam ettiği görülür. Ama yine son yıllarında “Are
You Lonesome Tonight?” ve “Reconsider Baby” gibi parçalarda gitar
çalışıyla gösterdiği performans unutulamaz. Kral’ın ilk kez 1960’da kaydettiği,
Lowell Fulson’un “Reconsider Baby” adlı şarkısına yaptığı yorum, blues
tarihçileri için en değerli performanslardan biri olarak gösterilmektedir. Bu
kayıtta ve yine aynı gün kaydettiği “Like
A Baby” şarkısında Elvis’in akustik gitarına kulak verenler, D.J.
Fontana’nın haklı olduğunu farkedeceklerdir.
Elvis, gitarı normal işlevinin yanında,
“Don’t Be Cruel” ve “All Shook Up” gibi bazı parçalarda arkasına vurarak bir
perküsyon aracı olarak da kullanmıştır. Elde ettiği sounda bakıldığında
Elvis’in ne kadar yaratıcı bir müzik adamı olduğu bir kez daha görülür.
Yaşamı boyunca onlarca gitara sahip olan Kral, bunların çoğunu hediye
olarak dağıtmıştır. Hediye verdiği kişiler arasında tanıdıkları olduğu gibi,
konser sırasında seyirci olarak bulunan insanlar da vardır. Günümüzde hediye
edilen gitarların bazıları müzayedelerde görülmekte ve astronomik fiyatlara
alıcı bulmaktadır. Yazımızda, Kral’ın kariyerine bağlı olarak stüdyo, sahne,
film ve TV’de görünen ve pek çok hayranı tarafından tanınan bazı gitarlarına değineceğiz.
İlk Gitar
Elvis’in
ilk gitarını kaç yılında, kaç paraya ve nasıl aldığına dair
spekülasyonlar devam etmekte olmasına rağmen, son araştırmalar büyük
olasılıkla 11. yaşgününde (1946) bunun gerçekleştiğini göstermektedir.
Tupelo Hardware Co. isimli dükkandaki tezgahtar, Elvis’in aslında
bir tüfek istediğini ve bunun için ağladığını, ama annesinin 7.75 dolara
(+%2 vergi) gitarı almaya razı ettiğini söyler. Bazı kaynaklar ise tüfek
yerine bisiklet, fiyat olarak da 12.95 dolar demektedirler. Daha sonra
Elvis tarafından yakın bir arkadaşına verilen bu gitar uzun süre
ortalarda görülmemiştir. Geçen sene bir açık artırmada ortaya çıkan
gitar istenen yüksek fiyata ulaşılamayınca (1 milyon dolardan yukarı)
açık artırmadan çekilmiştir. Elvis’in ilk gitar derslerini amcası
Vester’den aldığı söylenir.
1
2
3
4
5
Devamı var...